Εισαγωγή.
Κάθε χρόνο και μέχρι το 2002, εκδιδόταν στην Ελληνική αγορά 1.000 περίπου νέοι τίτλοι CD & DVD, με περιεχόμενο τραγούδια και ορχηστική μουσική. Λεπτομερή στοιχεία θα βρείτε στον Κατάλογο Ελληνικής Δισκογραφίας 1950-2000 του Πέτρου Δραγουμάνου.
Κάθε χρόνο και μέχρι το 2002, εκδιδόταν στην Ελληνική αγορά 1.000 περίπου νέοι τίτλοι CD & DVD, με περιεχόμενο τραγούδια και ορχηστική μουσική. Λεπτομερή στοιχεία θα βρείτε στον Κατάλογο Ελληνικής Δισκογραφίας 1950-2000 του Πέτρου Δραγουμάνου.
Σήμερα στο 2011, ο αριθμός νέων εκδόσεων έχει υποχωρήσει δραματικά εξαιτίας της οικονομικής κατάστασης της χώρας, που στην περίπτωση της δισκογραφίας δεν αποτέλεσε το κυρίαρχο αίτιο κατάρρευσης.
Η περίοδος είναι ώριμη για αυτοκριτική, οικονομοτεχνικές - ιστορικές και φιλοσοφικές αναλύσεις, και κάποια στιγμή οι εμπλεκόμενοι οφείλουν να προσδιορίσουν και να αξιολογήσουν την δράση τους.
Οι επαγγελματικές ομάδες και ειδικότητες που διαμορφώνουν τον οικονομικό κύκλο της ελληνικής δισκογραφίας, συμμετέχοντας αποκλειστικά ή κατά περίπτωση είναι:
Δισκογραφικές, ερμηνευτές, παραγωγοί, συνθέτες, στιχουργοί, μουσικοί, γραφίστες, managers, γραφεία οργάνωσης συναυλιών, ραδιόφωνα, τύπος τηλεόραση, δισκοπωλεία, εργαζόμενοι σε νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, επιχειρηματίες, bars – clubs- djs, εργοστάσια εκτύπωσης, εταιρείες παροχής υπηρεσιών, studio ηχογράφησης, φωτογράφισης και ενοικιάσεως ηχητικού εξοπλισμού, δικηγορικά γραφεία, εταιρείες συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων, ασφαλιστικά ταμεία – εφορίες, λαθρέμποροι, νταβατζήδες, πειρατές, και …. η λίστα συνεχίζει…
Η ανταγωνιστικότητα στην αγορά της Ελληνικής δισκογραφίας..
Τα μέσα που είναι υπεύθυνα για την μετάδοση της πληροφορίας είναι :
ραδιόφωνο, τύπος, τηλεόραση και τα τελευταία χρόνια το διαδίκτυο (ευτυχώς).
Η μουσική στην τεχνική της βάση δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία πληροφορία.
Η αξιολόγησή της σε κάθε περίπτωση επιβάλλεται να γίνει από τον ακροατή στην περίπτωση του ραδιοφώνου, και από τον τηλεθεατή στην περίπτωση της τηλεόρασης.
Ο ρόλος του μέσου δεν είναι η αξιολόγηση της πληροφορίας, ρόλος του είναι η μετάδοση της πληροφορίας και τίποτα περισσότερο.
Στις περιπτώσεις που η πληροφορία αξιολογείται, απορρίπτεται, διασκευάζεται, παύει να είναι πληροφορία είναι προσπάθεια χειραγώγησης.
Εφαρμόζοντας αυτό το μοντέλο στον χώρο της μουσικής βιομηχανίας παρατηρούμε πως στον καταναλωτή φτάνει μόνο το 5% της πληροφορίας είτε ως απλή ενημέρωση, είτε ως άμεση ή έμμεση διαφήμιση, ενώ το υπόλοιπο 95% φιλτράρεται από τα ΜΜΕ και απορρίπτεται.
Το ουσιαστικότερο συμπέρασμα λειτουργίας του μοντέλου που περιγράψαμε είναι πως η πληροφορία δεν έχει καμία πιθανότητα διάδοσης αν τα ΜΜΕ επιλέξουν να μην την αναπαραγάγουν.
Η επιλεκτική διάδοση, και ακόμα χειρότερα η ψευδής παραγωγή και διάδοση της πληροφορίας, είναι ένα θέμα που έχει να κάνει με το δίκαιο κάθε χώρας, και εν ολίγης είναι και ένας τρόπος προσδιορισμού της ποιότητας δημοκρατίας κάθε πολιτεύματος.
Σε προηγμένα κράτη της δυτικής Ευρώπης και στις ΗΠΑ, τα ζητήματα ανταγωνισμού εποπτεύονται αυστηρά από μηχανισμούς προστασίας εδώ και 100 χρόνια.
Κάτι τέτοιο στην Ελλάδα δεν έχει συμβεί ποτέ, για την ακρίβεια συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.
Η μουσική βιομηχανία στην Ελλάδα και ο ρόλος των εμπλεκομένων σε αυτή τη διαδικασία.
Το πάρτι της αυθαιρεσίας ξεκίνησε το 1987 χρονιά δημιουργίας της ιδιωτικής ραδιοτηλεόρασης.
Την χρονιά αυτή όποιος πρόλαβε να φυτέψει μία κεραία στον Χορτιάτη στο κοντινότερο βουνό κάθε πρωτεύουσας νομού έγινε αυτομάτως κάτοχος μίας ή περισσοτέρων ραδιοτηλεοπτικών συχνοτήτων.
Μετά από μια δεκαετία σκληρού ανταγωνισμού τα περισσότερα ραδιόφωνα
κατέληξαν σε ισχυρούς ομίλους που στο χαρτοφυλάκιο τους διέθεταν περισσότερες από μία ραδιοφωνικές συχνότητες, συχνότητα τηλεόρασης και οπωσδήποτε αρκετά έντυπα και εφημερίδες.
Η ισχυροποίηση των ΜΜΕ ομίλων χρονικά ταυτίζεται με την άνοδο και πτώση του χρηματιστηρίου.
Η αδυναμία της εγχώριας μουσικής βιομηχανίας να αντισταθεί στα νέα δεδομένα της αγοράς εξαιτίας της ανεξέλεγκτης πειρατείας και η ανυπαρξία οποιασδήποτε κρατικής προστασίας ( στο επίπεδο προστασίας του ανταγωνισμού) είχε άμεση συνέπεια την κατάρρευση του κλάδου.
Η αλλαγή του σκηνικού με αποχώρηση των πολυεθνικών, εξαγορές και δημιουργία νέων εταιρειών ξεκίνησε στα 1997 και ολοκληρώθηκε στα 2002, όπου και παγιώθηκε με την κατάρρευση του χρηματιστηρίου.
Η καθετοποίηση και η μονοπωλιακή δράση των ομίλων της ενημέρωσης -διασκέδασης και της ψυχαγωγίας, είχε τα εξής αποτελέσματα:
- Την δημιουργία ειδώλων κατά παραγγελία και μάλιστα σε μία νύχτα (reality)
- Αποκλεισμό όλων των δημιουργών που δεν ήταν ενταγμένοι στα συμφέροντα του εκάστοτε ομίλου.
- Τον εξαναγκασμό των μη ενταγμένων δημιουργών σε δωροδοκίες ή αποχώρηση από τον χώρο.
Φορείς, οργανώσεις, συνδικάτα, άνθρωποι της τέχνης και του λόγου παραδόθηκαν αμαχητί στη νέα τάξη πραγμάτων.
Για την πολιτεία δεν κάνουμε λόγο, κοιμάται βαθιά όπως το κάνει από τη σύσταση αυτού του κράτους και όπως θα συνεχίσει να το κάνει στο μέλλον
Αξίζει να αναφέρουμε πως όλες οι πολυεθνικές εταιρείες έχουν πάψει την λειτουργία των τμημάτων Ελληνικής μουσικής.
Μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες με κατάλογο που αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά έχουν πάψει την λειτουργίας τους, εκχωρώντας τα δικαιώματά τους για πώληση ως premium μέσω εφημερίδων.
Η δραματική συρρίκνωση των πωλήσεων έχει οδηγήσει σε μία άνευ προηγουμένου πτώση της ποιότητας των ηχογραφημάτων, σε γιγάντωση φαινόμενων σήψης, και σε δημιουργία παραγωγών που χρηματοδοτούνται από ανθρώπους της νύχτας με κεφάλαια αμφίβολης προέλευσης.
Το φαινόμενο αυτό δεν είναι σημερινό αλλά η γιγάντωση του έχει σοβαρές ποινικές προεκτάσεις.
Συμμετοχή στη «νόθα» δημιουργία έχουν οι εμπλεκόμενοι σε όλα τα επίπεδα.
Το «πανηγύρι» που έχει στηθεί έχει στόχο τα χρήματα του ανυποψίαστου καταναλωτή και το μέγιστο της διαφημιστικής πίττας.
Η IFPI συνδράμει στο παιχνίδι μέσω των μετρήσεων ακροαματικότητας του music control. Η ΑΕΠΙ παραμένει άβουλος και άφωνος παρατηρητής.
Τα ραδιόφωνα που δεν είναι ενταγμένα σε ομίλους συμμετέχουν επίσης απροκάλυπτα στο παιχνίδι της επί πληρωμής υποστήριξης, τα ποσά που απαιτούν και εισπράττουν από τους δημιουργούς που προσπαθούν να στηρίξουν την δουλειά τους δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητα και πάντα «μαύρα».
Δίπλα σε αυτόν τον σκληρό πυρήνα των νταβατζήδων της «ενημέρωσης» υπάρχουν τα κρατικά ραδιόφωνα που το παιχνίδι της διαπλοκής και ενημέρωσης το παίζουν σε άλλο επίπεδο (ο παλιός είναι αλλιώς) θα αναφερθούμε με λεπτομέρειες προσεχώς.
Το θέμα είναι τεράστιο και στην βάση του είναι ζήτημα νομιμότητας και δημοκρατίας. Υπεύθυνοι για την τροπή των πραγμάτων είναι η νομοθετική – εκτελεστική εξουσία και κυρίως όλοι εμείς που παραδώσαμε την δημοκρατία στα χέρια εκπροσώπων.
Θανάσης Λώλας.
